ⓒ Taifa Leo
Rais mteule wa Marekani, Donald Trump, ametishia kuweka ushuru wa asilimia 100 kwa kundi la mataifa tisa kama yakifanya sarafu mbadala ya dola ya Marekani. Trump aliandika kwenye mitandao ya kijamii Jumamosi kwamba, wazo la mataifa ya BRICS kujaribu kujitenga na dola wakati Marekani inatazama tu limeisha.
China na Urusi ni miongoni mwa mataifa yenye nguvu duniani yaliyo kwenye muungano wa BRICS, pamoja na Brazil, India, Afrika Kusini, Iran, Misri, Ethiopia na Falme za Kiarabu. Wakati wa uchaguzi wa Marekani, Trump alitetea kuweka ushuru mwingi. Ameongeza vitisho vya ushuru mkubwa siku za hivi karibuni. Ujumbe huu wa hivi karibuni kutoka kwa Trump, ambaye ataingia madarakani Januari 20 mwaka ujao, ulilenga BRICS, kundi la uchumi unaoibuka.
Wana siasa wakuu nchini Brazil na Urusi wamependekeza kuunda sarafu ya BRICS ili kupunguza utawala wa dola ya Marekani katika biashara ya kimataifa. Lakini kutokubaliana ndani kumechelewesha maendeleo yoyote. Trump aliandika kwenye ukurasa wake wa Truth Social kwamba, wanahitaji ahadi kutoka kwa nchi hizi kwamba hazitaunda sarafu mpya ya BRICS wala kusaidia sarafu nyingine yoyote kuchukua nafasi ya dola ya Marekani yenye nguvu, vinginevyo watakabiliwa na ushuru wa asilimia 100 na wanapaswa kutarajia kuaga kuuza katika uchumi mzuri wa Marekani. Alisema, wanaweza kwenda kutafuta mpumbavu mwingine.
Lakini baadhi ya washirika wa Trump wamependekeza matamshi yake ya hivi karibuni yalikuwa mikakati ya mazungumzo, yaliyokusudiwa kama zabuni ya ufunguzi kuliko ahadi. Alipoulizwa kuhusu matumizi ya ushuru yaliyopendekezwa na rais mteule, Seneta wa Republican Ted Cruz alijibu kwa kutaja “umuhimu wa ushawishi”. Mwanasiasa huyo kutoka Texas alisema kwenye CBS News’ Face the Nation Jumapili kwamba, ukitazama tishio la ushuru dhidi ya Mexico na Kanada, mara moja limetoa hatua. Ijumaa, Waziri Mkuu wa Kanada Justin Trudeau alifanya ziara isiyotarajiwa kwenye mali ya Trump ya Mar-a-Lago nchini Florida, ilionekana kuzuia ushuru wa asilimia 25 kwenye bidhaa za Kanada zinazoelekea kusini.
Uchaguzi wa Trump kwa Waziri wa Hazina, Scott Bessent, alipendekeza hapo awali kwamba vitisho vya rais mteule vya kuweka ushuru mkubwa vilikuwa sehemu ya mkakati wake wa mazungumzo. Bessent alisema kuhusu Trump katika mahojiano na Financial Times kabla ya kuteuliwa kwa wadhifa huo kwamba, maoni yangu ya jumla ni kwamba mwishowe, yeye ni mfanyabiashara huru. Alisema, ni kuongeza ili kupunguza. Ushuru ni kodi ya ndani inayotozwa kwenye bidhaa zinapoingia nchini, sawia na thamani ya uagizaji.
Kwa hivyo gari lililoagizwa Marekani lenye thamani ya $50,000 chini ya ushuru wa asilimia 25, litakabiliwa na malipo ya $12,500. Ushuru ni sehemu muhimu ya maono ya kiuchumi ya Trump – anaona kama njia ya kukuza uchumi wa Marekani, kulinda ajira na kuongeza mapato ya kodi. Alidai hapo awali kwamba kodi hizi “hazitakuwa gharama kwako, ni gharama kwa nchi nyingine”. Hii inachukuliwa karibu na wanauchumi wote kama udanganyifu. Malipo hulipwa kimwili na kampuni ya ndani inayoiagiza bidhaa, si kampuni ya kigeni inayozalisha.
Kwa hivyo, kwa maana hiyo, ni kodi rahisi iliyolipwa na kampuni za ndani za Marekani kwa serikali ya Marekani. Trump aliweka ushuru kadhaa katika muhula wake wa kwanza, nyingi zilizobaki zimewekwa na mrithi wake, Rais Joe Biden. Utafiti wa kiuchumi unaonyesha kwamba mzigo mwingi wa kiuchumi hatimaye ulibebwa na watumiaji wa Marekani.
