ⓒ Newsbomb
Ο Άγιος Ανδρέας, εορτάζεται την τελευταία ημέρα του Νοέμβρη. Πέρα από την θρησκευτική του σημασία, ο Άγιος Ανδρέας συνδέεται στενά με την λαϊκή παράδοση και την έλευση του χειμώνα. Η φράση «Από τ’ Αγιά Αντριά αντριεύει το κρύο» αντικατοπτρίζει την πεποίθηση ότι η γιορτή του σηματοδοτεί την έναρξη της ψυχρής περιόδου. Ο Νοέμβρης, μάλιστα, σε πολλές περιοχές ονομάζεται «Αντριάς».
Η λαογραφία είναι πλούσια σε έθιμα και δοξασίες γύρω από τον Άγιο Ανδρέα. Οι αγροτικές εργασίες μειώνονται, οι μέρες μικραίνουν και οι άνθρωποι συγκεντρώνονται στα σπίτια τους, δίνοντας έμφαση σε οικογενειακές στιγμές. Πολλά έθιμα σχετίζονται με την ελπίδα για καλή σοδειά, όπως το βράσιμο σιταριού με ζάχαρη και ξηρούς καρπούς που στη συνέχεια ευλογούνταν στην εκκλησία και μοιραζόταν στους γείτονες. Σε κάποιες περιοχές, τα λεγόμενα «πολυσπόρια», ένα μείγμα βρασμένων δημητριακών και οσπρίων, ρίχνονταν προς τον ουρανό ως ευχή για πλούσια συγκομιδή.
Η λατρεία του Αγίου Ανδρέα επεκτείνεται και σε άλλες πτυχές της ζωής. Θεωρείται προστάτης των ψαράδων, των ερωτευμένων ζευγαριών, και ακόμη και διώκτης της πανούκλας, σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις. Σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, τα έθιμα ποικίλλουν, από την προσφορά λαλαγγιτών στα ζώα για καλή υγεία, μέχρι την ανάμνηση των νεκρών με την μοιρασιά βρασμένου σιταριού.
Η γιορτή του Αγίου Ανδρέα αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, μια σύνδεση μεταξύ θρησκείας, γεωργίας και παραδοσιακών πεποιθήσεων που διατηρείται ζωντανή μέχρι σήμερα.
